Dislexia - Dislegi

DISLEXIA | MITOAK ETA KONDAIRAK

Dislexia Ikaskuntzako Berariazko Zailtasuna (KDA) da, jatorri neurobiologikoa du, eta honako ezaugarri hauek ditu: hitz idatziak ezagutzeko doitasunean eta arintasunean zailtasunak izatea, eta irakurtzeko eta letreiatzeko trebetasunetan gabezia izatea.

ZER DA DISLEXIA

Dislexia irakurketarekin eta idazketarekin lotutako hizkuntza-trebetasunei eragiten dien nahasmendua da, batez ere diskriminazio fonologikoari, epe laburreko memoriari, deskodetzeari, sekuentziazio fonologikoari eta letren ezaugarrien pertzepzioari.

Jatorri neurobiologikoa du (Shaywitz, 2003).

Dislexia kultura guztietan eta gaitasun eta baldintza sozioekonomiko guztietan dago. Herentziazko eta bizitza osorako garapen neurologikoaren baldintza bat da.

Funtsean, irakurketa automatizatzeko zailtasun esanguratsu eta iraunkor gisa agertzen da, ortografiarekin eta kalkulu aritmetikoarekin ere loturak ditu eta baita testu baten mezua ulertzeko eta bere ezagutzak ahoz adierazteko zailtasunekin.

ZEREZ DA DISLEXIA

Dislexiaren definizio bat aurkitzea, ikerketa zientifiko ugarik bermatua, sinplea da. Erronka handia da, ordea, denok ados egoteko moduko bat aurkitzea. Dislexiari buruzko ezagutza zientifikoaren eta dislexia hori inplementatzearen arteko distantzia minimizatzeko konpromisoa hartzen dugu DISLEGIk (Dr Sally Shaywitz, 2003), dislexiari buruzko ezagutza-faltarik egon ez dadin, ezta dislexia horretan jarduteko gabeziarik egon ez dadin ere.

Detekzio goiztiarra versus Detekzio azkarra

Lehen Hezkuntzan prozesu fonologikoak bereganatzen ez dituzten neska-mutilek litekeena da inoiz ez bereganatzea, baldin eta beren beharretarako egokia den irakaskuntza eskaintzen ez bazaie; dislexia iraunkorra da.

Detekzio goiztiarra Lehen Hezkuntzako 3. mailan egiten dena da; AZKARRA, berriz, Lehen Hezkuntzako lehen mailan, ikasturteko lehen hiruhilekoan, egiten dena da.

Desberdin ikasten dute eta irakaskuntza eraginkor goiztiarra, esku-hartze egokia eta irakaskuntza eraginkor eta gidatua eskainiz gero, ikasle arrakastatsuak, gizabanako seguruak, lankide eraginkorrak eta herritar arduratsuak izatera iritsi daitezke.

0 – 5 Urte

Familia-historia.
Oroitzeko zailtasunak.
Kontzientzia fonologiko eza.
Irakurketaren noranzkoa
Egun onak eta egun txarrak.
Errimak eta abestiak.
Lanerako oroimen operatiboa: soinuak – grafema

5 - 9 urte

Aldaketak jokabidean
Lehen mailan ez da irakurtzeko gai.
Bigarren mailan ez du irakurtzeko abiadura lortzen.
Idazmena: akatsak kopiatzean eta denbora.
Diktaketak: errendimendu baxua eta akatsak.
Oroimen operatibo baxua = moteltasuna eta denbora aaaaasko behar izatea

9 - 12 urte

Akatsak irakurtzean.
Automatismoa irakurtzean eta nekea.
Errendimendu akademikoa eta idazmena
Autoestimua
Edukiak: ulermena eta egituraketa
Atzerriko hizkuntzak eta idazmena.

12 - 18 urte

Akatsak irakurtzean.
Automatismoa irakurtzean eta nekea.
Errendimendu akademikoa eta idazmena.
Autoestimua
Edukiak: ulermena eta egituraketa.
Atzerriko hizkuntzak eta idazmena.
Egokitzapenak: selektibitatea, EGA, Cambridge exams